Ponad 45 proc. funduszy dostępnych w programie zostało zagospodarowanych. Komisja Europejska zaakceptowała dofinansowanie dla 46 dużych inwestycji. Sukcesywnie oddawane są do użytku nowe odcinki dróg – to wybrane efekty Programu Infrastruktura i Środowisko, o których rozmawiano podczas posiedzenia Komitetu Monitorującego.
"W ostatnich dniach bardzo przyspieszyliśmy z kontraktacją środków. W poniedziałek podpisaliśmy umowy o dofinansowanie przyznające wsparcie w wysokości 5 mld zł dla 6 inwestycji drogowych. Dzięki temu mamy już zagospodarowane 49,5 mld zł, czyli nieco ponad 45 proc. dostępnych funduszy" – poinformował przewodniczący spotkaniu wiceminister rozwoju Witold Słowik.
Drogi, dla których podpisano w poniedziałek umowy, to kolejne odcinki ekspresowych S2 (południowa obwodnica Warszawy od węzła Puławska do węzła Lubelska) S5 (odcinek Białe Błota – Mielno), S6 (dwa odcinki: Kiełpino – początek obwodnicy Koszalina i Sianowa oraz obwodnica Koszalina i Sianowa), S7 (odcinek Lubień – Rabka) oraz obwodnica Góry Kalwarii. Całkowita wartość tych inwestycji to ponad 11 mld zł.
Z kolei we wtorek zakończono bardzo ważny projekt z zakresu energetyki gazowej, współfinansowany ze środków POIiŚ 2014-2020. Nowo wybudowany gazociąg Czeszów-Wierzchowice będzie docelowo częścią korytarza gazowego Północ-Południe (połączy terminale LNG w Świnoujściu i na chorwackiej wyspie Krk), który zwiększy bezpieczeństwo energetyczne Polski.
Członkowie Komitetu zapoznali się również z kompleksową informacją o stanie wdrażania programu. Dotychczas podpisane umowy zakładają budowę lub modernizację m.in.: 483 km linii kolejowych, 912 km nowych autostrad i dróg ekspresowych, 417 km gazociągów przesyłowych i 120 oczyszczalni ścieków. Część inwestycji zostało już oddanych do użytku. To odcinki dróg S5, S7, S8, obwodnice 9 miast (Bełchatowa, Brodnicy, zachodnia obwodnica Lublina, Międzyrzecza, Wielunia, Nidzicy, Ostrowa Wielkopolskiego, Jarocina oraz wschodnia obwodnica Innowrocławia) oraz dwa projekty dotyczące energetyki gazowej (tłocznia Jeleniów i wspomniany gazociąg Czeszów-Wierzchowice).
Od początku realizacji POIiŚ ogłoszono 64 konkursy na kwotę 28,4 mld PLN (26 proc. alokacji). Do ogłoszenia w 2017 r. pozostało jeszcze 9 konkursów w sektorze energetyki (IV kw. br.) i 2 konkursy w sektorze środowiska (październik br.). Zdecydowana większość, ponad trzy czwarte, funduszy w POIiŚ rozdzielana jest jednak nie w drodze konkursu, ale na podstawie wpisu do Wykazu Projektów Zidentyfikowanych. To największe i najpotrzebniejsze inwestycje. Obecnie w wykazie znajduje się ponad pół tysiąca inwestycji, dla których szacowana wartość dofinansowania to 85 mld zł. Prawie 75 mld to wsparcie na przedsięwzięcia transportowe (np. kolej, drogi, komunikację miejską).
Komisja Europejska (KE) zaakceptowała już dofinansowanie dla 46 z 50 przesłanych do jej oceny dużych inwestycji. Na podstawie przepisów unijnych KE akceptuje wsparcie ze środków polityki spójności dla każdego dużego projektu (powyżej 50 mln euro kosztów kwalifikowalnych, a w sektorze transportu powyżej 75 mln euro).
Podczas spotkania zaakceptowano także zmiany kryteriów wyboru projektów: horyzontalnych (stosowanych dla każdej inwestycji) oraz w sektorach energii, środowiska, transportu i pomocy technicznej. W ten sposób dostosowano ich brzmienie m.in. do nowych zapisów tzw. ustawy wdrożeniowej. Członkowie komitetu przyjęli też zmiany w Wykazie Dużych Projektów.
***
Program Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 to największy program w historii UE finansowany ze środków unijnej polityki spójności. To ponad 110 mld zł na transport, ochronę środowiska, energetykę i inwestycje w infrastrukturę kulturalną i ochrony zdrowia. Programem zarządza Ministerstwo Rozwoju. Współpracuje przy tym z ministerstwami odpowiedzialnymi za poszczególne obszary oraz różnymi instytucjami, np. Centrum Unijnych Projektów Transportowych czy Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Komitet Monitorujący (KM) doradza Ministerstwu Rozwoju jak wdrażać POIiŚ 2014-2020 i opiniuje działania ministerstwa jako instytucji zarządzającej programem. Komitet zatwierdza metodykę i kryteria wyboru projektów, roczne i końcowe sprawozdania z wdrażania POIiŚ oraz propozycje Instytucji Zarządzającej POIiŚ dotyczące zmian programu. W jego skład wchodzą przedstawiciele rządu, samorządów i organizacji spoza administracji (w tym przedstawiciele świata nauki, NGO-sów, partnerzy społeczni).